Geo Practical Data Representation Construction of Population Pyramid
विदा सादरीकरण लोकसंख्या मनोरा काढणे
Geo Practical Data Representation Construction of Population Pyramid
उद्देश– लोकसंख्या मनोऱ्याव्दारे वय व लिंगानुसार लोकसंख्येची सांख्यिकीय माहिती दर्शविणे
उद्दिष्टे : 1) वय व लिंगानुसार लोकसंख्येची सांख्यिकीय माहिती लोकसंख्येच्या मनोऱ्याव्दारे दर्शविली जाऊ शकते, हे समजून घेणे.
2) आकृतीवरुन सांख्यिकीय माहितीचे सविस्तर वर्णन करणे.
उदा. 1) खालील विदेच्या आधारे लोकसंख्या मनोरा काढा व विश्लेषण करा.
वयोगट Age Group | पुरुष संख्या No. of Males | स्त्रिया संख्या No. of females |
0-14 | 186087665 | 164398204 |
15-24 | 121879786 | 107583437 |
25-54 | 271744709 | 254834569 |
55-64 | 47846122 | 47632532 |
65+ | 37837801 | 42091086 |
एकूण Total | 665396083 | 616539828 |
उपघटकाचे शेकडेवारी मूल्य =
वयोगट Age Group | पुरुष संख्या No. of Males | स्त्रिया संख्या No. of females | पुरुष % Males% | स्त्री % फेमलेस % |
0-14 | 186087665 | 164398204 | 27.97 | 26.66 |
15-24 | 121879786 | 107583437 | 18.32 | 17.45 |
25-54 | 271744709 | 254834569 | 40.84 | 41.33 |
55-64 | 47846122 | 47632532 | 7.19 | 7.73 |
65+ | 37837801 | 42091086 | 5.69 | 6.83 |
वयोगट | पुरुष % | स्त्री % |
0-14 | 27.97 | 26.66 |
15-24 | 18.32 | 17.45 |
25-54 | 40.84 | 41.33 |
55-64 | 7.19 | 7.73 |
65+ | 5.69 | 6.83 |

विश्लेषण- प्रस्तृत विदेत कार्यशील लोकसंख्येच्या गटातील स्त्रि-पुरुषांचे प्रमाण जास्त आहे 15 ते 24 वयोगटात ते 18.32 (पु) व 17.45 (स्त्री) आहे. तर 25 ते 54 वयोगटात सर्वात जास्त म्हणजेच 40.84 (पु) ते 41.33 (स्त्री) टक्के इतके आहे. तर बालकांचे अकार्यशील गटाची टक्केवारी 27. 98 व 26.66 आहे. स्त्रि-पुरुष वृध्दांचे प्रमाण 7-7 टक्कंयपेक्षा कमी आहे.
विदा सादरीकरण लोकसंख्या मनोरा काढणे
Geo Practical Data Representation Construction of Population Pyramid
प्रश्न 2
2 खालील विदेच्या आधारे लोकसंख्या मनोरा काढा व विश्लेषण करा.
वयोगट | पुरुष (%) | स्त्री(%) |
0- 15 | 24 | 22.3 |
15-25 | 21.4 | 19.2 |
25-35 | 18.2 | 16.3 |
35-45 | 14.6 | 13.4 |
45-55 | 11.3 | 13.7 |
55-65 | 7.1 | 8.9 |
65 + | 3.4 | 6.2 |
विश्लेषण- प्रस्तृत विदेत कार्यशील लोकसंख्येच्या गटातील स्त्रि-पुरुषांचे प्रमाण जास्त आहे. बालकांचे प्रमाण 24 % व 22.3 %आहे. विदेतील वध्दांचे प्रमाण स्त्रि-पुरुष 7-7 टक्क्यांपेक्षा कमी असुन त्यात 65 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या पुरुषांचे प्रमाण अगदी कमी 3.4% आहे.
प्रश्न 3
3 खालील विदेसाठी लोकसंख्या मनोरा तयार करुन त्याचे विवेचन करा.
वयोगट | पुरुष (%) | स्त्री(%) |
0- 14 | 30 | 29 |
14.25 | 22 | 21 |
25-45 | 21 | 20 |
45-65 | 20 | 19 |
65+ | 7 | 11 |
विश्लेषण- प्रस्तृत विदेत बालकांच्या लोकसंख्येच्या गटातील स्त्रि-पुरुषांचे प्रमाण जास्त आहे. तर वृध्दांचे प्रमाण कमी असुन त्यांची टक्केवारी 7% व 11% आहे. कार्यशील गटातील स्त्रि-पुरुषांचे प्रमाण सरासरी 20% च्या जवळपास आहे.
Geo Practical Data Representation Construction of Population Pyramid
विदा सादरीकरण लोकसंख्या मनोरा काढणे
उदा 4
4 खालील विदेच्या आधारे लोकसंख्या मनोरा तयार करा व आपले निष्कर्ष नोंदवा.
वयोगट | पुरुष संख्या | स्त्री संख्या |
0-14 | 37847801 | 42091086 |
15-24 | 47846122 | 47832532 |
25-54 | 271700709 | 254854569 |
55-64 | 180087665 | 174398204 |
65 + | 121879786 | 107593437 |
659362083 | 626769828 |
वयोगट | पुरुष संख्या | स्त्री संख्या | पुरुष (%) | स्त्री(%) |
0-14 | 37847801 | 42091086 | 5.74 | 6.72 |
15-24 | 47846122 | 47832532 | 7.26 | 7.63 |
25-54 | 271700709 | 254854569 | 41.21 | 40.66 |
55-64 | 180087665 | 174398204 | 27.31 | 27.82 |
65 + | 121879786 | 107593437 | 18.48 | 17.17 |
एकुण | 659362083 | 626769828 |
उपघटकाचे शेकडेवारी मूल्य =
वयोगट | पुरुष (%) | स्त्री(%) |
0-14 | 5.74 | 6.72 |
15-24 | 7.26 | 7.63 |
25-54 | 41.21 | 40.66 |
55-64 | 27.31 | 27.82 |
65 + | 18.48 | 17.17 |
निष्कर्ष- वरील विदेत कार्यशिल लोकसंख्येचे प्रमाण जास्त असल्याचे लक्षात येते. तर 0-14 वयोगटातील लोकसंख्येचे प्रमाण कमी असल्याचे लक्षात येते. तर 65 वयापेक्षा जास्त (अवलंबित्वाचे प्रमाण ) असलेल्या लोकसंख्येची टक्केवारी (18.48 + 17.17) आहे.
बारावी भूगोल प्रात्यक्षिक 1 सर्वेक्षण (सोडविलेले )
बारावी भूगोल प्रात्यक्षिक क्र. 2 विदा विश्लेषण-
1) खालील वि देच्या आधारे लोकसंख्या मनोरा काढा व विश्लेषण करा.
वयोगट | पुरुष संख्या | स्त्रिया संख्या |
0-14 | 186087665 | 164398204 |
15-24 | 121879786 | 107583437 |
25-54 | 271744709 | 254834569 |
55-64 | 47846122 | 47632532 |
65+ | 37837801 | 42091086 |
665396083 | 616539828 |
वयोगट | पुरुष संख्या | स्त्रिया संख्या | पुरुष % | स्त्री % |
0-14 | 186087665 | 164398204 | 27.97 | 26.66 |
15-24 | 121879786 | 107583437 | 18.32 | 17.45 |
25-54 | 271744709 | 254834569 | 40.84 | 41.33 |
55-64 | 47846122 | 47632532 | 7.19 | 7.73 |
65+ | 37837801 | 42091086 | 5.69 | 6.83 |
वयोगट | पुरुष % | स्त्री % |
0-14 | 27.97 | 26.66 |
15-24 | 18.32 | 17.45 |
25-54 | 40.84 | 41.33 |
55-64 | 7.19 | 7.73 |
65+ | 5.69 | 6.83 |